Peyğəmbərimiz 45 yaşına çatmışdı, yəni Həzrət Peyğəmbərin peyğəmbərliyə vəzifələndirilməsindən beş il keçmişdi. Qız övladlarının sonuncusu olan seyidlər nəslinin qaynağı, “Cənnət qadınlarının xanımı”, Həzrət Həsən və Hüseynin anası olan Həzrət Fatimə cümadəlaxirə ayının iyirmisi, cümə günü bu qoca dünyamıza gözlərini açdı. Peyğəmbərimiz peyğəmbərlik nuru ilə onun nəslindən gələcək olan nurlu nəsli – Əhli-Beyt imamlarını görmüş, onun doğum xəbərinə digər övladla­rına sevindiyindən daha çox sevinmişdi.

Peyğəmbərimiz daha sonra Xədicə ana­mızın yanına getdi və onu təbrik etdi. Qun­dağa sarınmış övladını qucağına aldı. Öpdü, sevdi və bağrına basdı. Sonra da ilahi il­hama tabe ola­raq ciyərparəsinə “Fatimə” adını qoydu. Fatimə “ayrılmış, uzaq qalmış” mənasını verir. Allah onu və övladlarını sevənləri, onları nümunə götürüb onlara tabe olanları Cəhənnəmin əzabından ayırdığı və azad etdiyi üçün atası tərəfindən ona bu ad ve­rilmişdir. Peyğəmbər buyurmuşdur: “Mən qızımın adını Fatimə qoydum, çünki Allah onu və onu sevənləri Cəhənnəmdən ayırmış və azad et­mişdir”.

Həzrət Fatimə sonralar da bir çox başqa adlarla yad edilmişdir. Məsələn, danışması, yeriməsi və daha bir çox xüsusiyyətləri ilə Peyğəmbə­rimizə oxşadığı üçün “atasının qızı” mənasını verən “Binti–Əbiha”, “par-par pa­rıldayan” mənasını verən “Zəhra”, Peyğəm­bərimizdən bir parça olduğu üçün “tərtəmiz parça” mənasını ve­rən “Bıdatut–Tahirə”, dün­yə­vi və şeytani hə­vəslərdən, kirlərdən uzaq ol­du­ğu və Allaha yönəldiyi üçün “təmizlənmiş” mənasını verən “Bətul”, Peyğəmbəri bir mələk kimi qoruduğu üçün “atasının anası” mənasını verən “Ümmü Əbi­ha”, bunlardan başqa “Siddiqə” (özü-sö­zü tam həqiqət olan), “Mübarəkə” (bərəkət­lənmiş), “Tahirə” (tərtəmiz), “Mərziyyə” (Al­lahın razılığını qazanmış), “Mühəddisə” (Al­la­hın ilhamı ilə danışan), “Səyyidə” (qədri uca və ulu), “Məryəmül–Kübra” (Ulu Məryəm), “Səy­yidətun–Nisa” (qadınların xanımı) və “Əşrəfun–Nisa” (qadınların ən şərafətlisi) ki­mi müxtəlif adlarla çağırılmışdır.

Həzrət Fatimə danışıq baxımından Pey­ğəm­­­bərə çox bənzəyirdi. Atasının yanına daxil ol­duğu zaman Peyğəmbər hörmətlə ayağa qal­xar, önu öpər, halını soruşar və onu yanında oturdardı. Peyğəmbər də onun yanına daxil ol­duğu zaman Həzrət Fatimə ayağa qalxar, ata­sına qarşı eyni münasibəti göstərər, əllərini öpər və atasını yanında əyləşdirərdi.

Peyğəmbər bir döyüşdən, ya da bir sə­fər­dən qayıtdıqda əvvəl məscidə gedib iki rükət namaz qılar, sonra ilk əvvəl Fatiməni ziyarət edər, ondan sonra həyat yoldaşlarının yanına ge­dər, bir yerə gedərkən də son olaraq Fatimə ilə vidalaşardı. Peyğəmbərin həyat yoldaşı Həz­­rət Aişənin “Peyğəmbər ən çox kimi sevərdi?” – sualını “Fatiməni”, – deyə cavab­landırdığı, “Kişilərdən kimi sevərdi?” – sualına da “Onun ərini (yəni Əlini)”, – deyə cavab ver­diyi “İstiab” kitabında qeyd olunmuşdur.

Həzrət Fatimə Peyğəmbərimizin bir parçası idi. Necə ki Peyğəmbər bir hədisində bu­yur­muşdur: “Fatimə mənim bir parçamdır; onu qə­zəbləndirən məni qəzəbləndirmiş, onu se­vindirən də məni sevindirmişdir”.

Fatimə evlənmək yaşına çatanda Pey­ğəm­­bərimiz onu Allahın əmri ilə əmioğlusu və ilk müsəlman Həzrət Əli ilə evləndirdi. Pey­ğəmbərimiz buyurmuşdur: “Bir mələk mə­nim yanıma gəlib dedi: “Ey Mühəmməd, Al­lah sənə salam göndərib deyir: “Hə­qiqətən, Mən qızın Fatiməni yuxarı aləmdə (mələi–əlada) Əbu Talibin oğlu Əli ilə ev­lən­dirdim. Sən də onu yer üzündə onunla ev­ləndir”.

İmam Əlinin Həzrət Fatimədən Həsən, Hüseyn və Muhsin adlı üç oğlan, Zeynəb və Ümmü Kül­süm adlı iki qız övladı olmuşdur.

Həzrət Fatimənin həyatında gözə çarpan di­­gər xüsusiyyət də Həzrət Əliyə olan itaəti idi. Sevimli ərinin hər istəyini və əmrini tə­rəddüd etmədən yerinə yetirərdi.

Həzrət Fatimə əshabələr arasında ibadətə olan münasibəti ilə də fərqlənirdi. Çox vaxt gün­düzləri oruc tutar, gecələri namaz qılardı.

Eyni zamanda doğru danışması ilə də ta­nı­nırdı. Həzrət Aişə, “Peyğəmbərdən başqa Həz­rət Fatimədən daha doğru danışan birini gör­mədim” – deyərək onun bu xüsusiyyətinə diqqət çək­mişdir.

Həzrət Fatimə bütün həyatını yoxsulluq içində ke­­çir­di. Yeməyə bir şey tapmadığı üçün bir ne­çə gün ac qaldığı günlər də olmuşdur, lakin o heç bir zaman vəziyyətindən şikayət etməmiş, sözü və əməli ilə ərinə əziyyət verməmişdir. Ək­sinə, yoxsulluğu ilə belə comərdlik edər, özü yeməz və möhtacları yedizdirərdi. Qapı­sına gələn kasıb və imkansızı əliboş geri qaytarmazdı. Bu baxımdan başqalarını özündən üstün tutduğu üçün bir dəfə üç gün ac qalmış və bu hadisəyə gö­rə onunla İmam Əli haqqında “Dəhr” (bir adı da “İnsan”) surəsinin 5–10-cu ayələri nazil ol­muşdur.

Həzrət Fatimə Peyğəmbərimizin söh­bətin­də ən çox iştirak edib, ondan ən çox feyz aldığı üçün onun elminin daşıyıcısı idi. Hətta digər əsha­bələrin, bəzən Peyğəmbərimizin “elm şəhə­rinin qapısı” olaraq vəsf etdiyi Həzrət Əli­nin belə bilmədiyi məsələləri bilirdi.

Həzrət Fatimə həya və ədəb incisi idi. Ör­­tün­mənin ən gözəl şəklinə tabe olar və na­məhrəm kişilərə görünməməyə son dərəcə cəhd göstərərdi.

Həzrət Əli ilə Həzrət Fatimənin ailə hə­­yat­­ları Peyğəmbərimizin tövsiyələri istiqa­mətində çox xoşbəxt keçməsinə, bir-birini incitməmələrinə, bir-birinin haqq və hüquqlarına ciddi şəkildə riayət etmələrinə baxmayaraq, İmam Əli ilə onun arasında bəzi nizamsızlıqlar olduğunu hədislərlə isbat et­məyə çalışanlar olmuşdur. Guya Əmirülmöminin Əli (ə) Əbucəhlin qızını almaq istəmiş və buna görə Həzrət Fatimə evinə getmişdir. Həzrət Peyğəmbər Həzrət Əlini torpağa bu­laşmış bir halda tapıb, belə demişdir: “Qalx, ey torpaq atası! Fatimə məndəndir; mənim bir parçamdır; onu incidən məni incitmişdir. …” Sonra Əli Peyğəmbərə belə bir təsəvvürdə olmadığını bildirmiş və birlikdə evə qayıt­mışlar. Bu hekayə tamamilə uydurmadır və hə­­disi Əlinin əleyhinə çevirmək istəyənlərin yalanıdır. Əgər belə bir şey olsa belə, yəni Əli əleyhissəlam Əbucəhlin qızı ilə evlənmək istə­səydi də belə bu şəri əmrə Həzrət Fatimənin etirazı və Peyğəmbərin belə bir təzyiqi düşü­nülə bilməz. Əli əleyhissəlamı kim bu şəri haq­qından məhrum edə bilər ki?!…

Peyğəmbərimizin vəfatı Həzrət Fatiməni də­­­rindən kədərləndirdi. Atasının vəfatına görə belə bir şeir  söylədi:

“Kim Əhmədin (Peyğəmbərin) qəbrinin tor­pağını iyləyərsə, zaman keçdikcə bir daha heç bir ətri iyləmək istəməz.

Üstümə elə müsibətlər töküldü ki, şayəd onlar gündüzlərin üstünə tökülsəydi, qaralıb gecə olardılar”.

Həzrət Fatimə bu kədərə çox dayana bil­mədi. Peyğəmbərimizin vəfatından 95 gün son­ra o da vəfat edərək sevimli atasına qovuş­du.

Həzrət Fatimə özü qəbrinin gizli qalmasını vəsiyyət etdiyi üçün Əli ibn Əbi Talib onu gecənin qaranlığında torpağa tapşırdı və bilinməsin deyə qəbri yerlə bir etdi. Düşmənləri tamam çaşdırmaq üçün qırx simvolik qəbir düzəltdi. Başda İmam Əli olmaqla Fatimeyi-Zəhranın övladları, bəzi əshabələr və Həzrət Zəhranın yaxın qohumları qəbrin yerini bilirdilərsə də, Həzrət Fatimə ciddi bir şəkildə və israrla qəbrinin gizli qalmasını istədiyi üçün bunların heç biri qəbrin yerini kimsəyə bildirmədi. Əhli-Beyt imamları da, heç şübhəsiz, qəbrin yerini bilirdilər, lakin bəzi şəxslər istisna olmaqla sirri heç kimə açmadılar. Buna görə də Həzrət Zəhranın qəbrinin yeri haqqında bir-birinə zidd olan mülahizələr söylənilmiş və bu mövzuda tarixçilər arasında da fikir ayrılığı olmuşdur. Bəziləri qəbrin Peyğəmbərin “Rövzeyi-Mütəhhərə”sində (“Pak bağça”sında, yəni Peyğəmbərin qəbri ilə minbəri arasında), bəziləri Fatimənin öz evində, bəziləri Bəqi qəbiristanlığında və bəziləri də İmam Əlinin qardaşı Uqeylin evinin yanında olduğunu demişlər. Bu ehtimalların içində ikinci ehtimal daha qüvvətlidir. Əllamə Məclis Mühəmməd ibn Əbi Nəsrdən belə dediyini rəvayət etmişdir: “Həzrət Əbülhəsəndən (İmam Rzadan) “Fa­timənin qəbri haradadır?” – soruşduqda “Öz evində dəfn edildi, lakin məscid genişləndirildikdən sonra qəbir məscidin içinə daxil oldu” – deyə cavab vermişdir”.

İsmayıl Mutlu; “Xanım əshabələr”