Arxivlər

2025-Cİ İLİN İKİNCİ AY TUTULMASI OLACAQ

RƏHMAN, RƏHİM ALLAHIN ADI İLƏ!

Bu ilin (h. q. 1447 – m. 2025) ikinci Ay tutulması sentyabr ayının 7-də olacaq. Tutulma əsasən Avropa, Asiya, Afrika, Avstraliyanı, Hind okeanı, Antarktidanı əhatə edəcək. Şimali Amerikanın qərbi, Cənubi Amerikanın şərqi, Sakit okean, Arktikada isə qismənyarımkölgəli tutulma müşahidə olunacaq. Tutulma prosesi Bakı vaxtı ilə saat 19:28-də başlayacaq və 8 sentyabr 00:55-də bitəcək. Diskin tam tutulması isə 21:30-da başlayacaq və 82 dəqiqə davam edəcək. (AMEA Nəsirəddin Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası)

Azərbaycan ərazisindən axşam saatlarından başlayaraq gecə yarısına kimi tam Ay tutulmasını müşahidə etmək mümkün olacaq.

Ay tutulduqda – istər tam olsun, istərsə də qismən – şiə məzhəbinə görə hər bir mükəlləfin namaz qılması vacibdir. Bu namaza ayat namazı, yaxud xüsuf namazı (səlatul-xüsuf) deyilir.

DİQQƏT: Ayat namazı Ay tutulması Azərbaycanda müşahidə olunmağa başlayandan etibarən qılınmalıdır. Onun vaxtı tutulma tamamən açılana qədər davam edir.

ŞİƏ MƏZHƏBİNDƏ AYAT NAMAZININ HÖKMLƏRİ

AYAT NAMAZI NECƏ QILINIR?

Ayat namazı ikirükətli namazdır. Hər rükətdə beş rüku və iki səcdə vardır. Ayat namazı iki şəkildə qılına bilər:

Birinci şəkil; mükəlləf “Allah rizası üçün ayat namazı qılıram”, – şəklində niyyət etdikdən və təkbirətül-ehram dedikdən sonra Həmd və Surə oxuyur və rükuya gedir. Rükudan sonra ikinci dəfə Həmd və Surə oxuyur və rükuya gedir və beşinci rükuya gedənə qədər həmin tərtibə (qaydaya) əməl edir. Beşinci rükudan qalxdıqdan sonra səcdəyə gedir və iki səcdədən sonra ikinci rükəti də həmin qaydada qılır və ikinci rükətin ikinci səcdəsindən sonra təşəhhüd və salamı oxuyur. Namaz tamamlanır.

İkinci şəkil; mükəlləf niyyət və təkbirətül-ehramdan sonra Həmd oxuyur və Surəni beş hissəyə bölür. Həmddən sonra Surənin bir hissəsini oxuyur və rükuya gedir. Rükudan sonra Həmdi oxumadan Surənin ikinci hissəsini oxuyub, ikinci rükuya gedir. Ondan sonra Surənin üçüncü hissəsini oxuyur və üçüncü rükuya gedir. Beşinci rükuya çatana qədər həmin tərtibə riayət edir. Əgər beşinci rükudan əvvəl oxuduğu Surədən bir ayədən artıq qalarsa, qalan bütün ayələri oxumalıdır. Beşinci rükudan başını qaldırdıqdan sonra səcdəyə gedir. İki səcdəni yerinə yetirdikdən sonra ikinci rükəti də həmin qayda ilə yerinə yetirir. Səcdələrdən sonra təşəhhüd və salamı oxuyur.

Ayat namazının yüngülləşdirilmiş bu ikinci şəklini qılarkən aşağıdakı qaydalara diqqət etmək lazımdır:

• Hər rükudan əvvəl bir tam ayə oxumaq lazımdır;

• Hər rükətdə bir surəni sona çatdırmalıdır. Əgər bir ayədən daha artığı qalarsa, onların hamısını beşinci rükudan əvvəl oxumalıdır. Əgər məsələn, Surə üçüncü rükuda sona çatsa, sonrakı rüku üçün bir Həmd və Surə, yaxud bir Surənin bir hissəsini oxumalıdır və beşinci rükudan əvvəl qalmış rükuların sayına uyğun olaraq Surəni tamamlamalıdır.

Gündəlik namazlarda vacib və ya müstəhəb olan işlər ayat namazında da vacib və ya müstəhəbdir. Deməli, ayat namazını da təharətli halda üzü qibləyə dayanmaq, övrəti örtmək və başqa şərtlərə riayət etməklə qılmaq lazımdır.

GÜNƏŞ, YAXUD AY TUTULDUQDA

AYAT NAMAZININ VAXTI VƏ ONUN HÖKMLƏRİ

Ayat namazının vaxtı Günəş və Ay tutulmağa başladıqda tamamən açılana qədər davam edir. Lakin zəlzələ, şimşək və ondan başqa şeylər üçün qılınan ayat namazının xüsusi bir vaxtı yoxdur. Əksinə, hadisə baş verən kimi mükəlləf dərhal onu qılmalıdır. Əgər dərhal qıla bilməsə və qısa, yaxud uzun bir müddət keçsə, onu qəza niyyəti ilə yerinə yetirməlidir.

Əgər mükəlləf Günəşin, yaxud Ayın tutulmasını onlar açılana qədər bilməsə, əgər disk tam tutulmuşdursa, qəza vacibdir. Əgər qismən tutulmuşdursa, qəza vacib deyil.

Günəşin, yaxud Ayın tutulduğunu bildiyi halda namaz qılmazsa, qəza etməsi vacibdir. İstər tam tutulsun, yaxud qismən. Lakin zəlzələ və bunun kimi işlərə gəlincə onlar baş verdikdə onlardan xəbərdar olmayıbsa da, zaman müddətində dərhal onu yerinə yetirməlidir.

Ayat namazında şəkk etmək bir neçə şəkildə olur:

• Rükətlərin sayında şəkk etmək; bu halda namaz batildir.

• Səcdəyə daxil olmamışdan əvvəl rükuların sayında şəkk etmək; yəni mükəlləf dördüncü, yaxud beşinci rüku olduğuna şəkk edir. Bu zaman fikrini azın üzərinə qoymalı və namazı tamamlamalıdır. Namazı səhihdir.

• Səcdəyə daxil olduqdan sonra rükuların sayında şəkk etmək; bu zaman öz şəkkinə etina etməməlidir.

• Birinci rükətin axırı olan beşinci rükuda, yaxud ikinci rükətin əvvəli olan altıncı rükuda olduğuna şəkk etmək; bu zaman fikrini cəmləyə bilməsə, namazı batildir, çünki namazın rükətlərində şəkk edir.

“Milli Görüş-Sabiqun” hərəkatı

2025-Cİ İL 30 MART BAZAR GÜNÜ MÜBARƏK FİTR BAYRAMININ İLK GÜNÜDÜR!

BƏYANAT

MƏRHUM DİNİ RƏHBƏR AYƏTULLAH SEYİD FƏZLULLAHIN MÜƏSSİSƏSİNDƏKİ ŞƏR’İ HEYƏT: “2025-Cİ İL 30 MART BAZAR GÜNÜ MÜBARƏK FİTR BAYRAMININ İLK GÜNÜDÜR!”

Mərhum dini rəhbər Ayətullah Seyid Fəzlullahın müəssisəsindəki şər’i heyət mərhum Seyidin söykəndiyi fiqhi əsasa uyğun olaraq dəqiq astronomik hesablamalara əsaslanaraq bazar gününə təvafüq edən 2025-ci il mart ayının 30-nu 1446-cı il mübarək Fitr bayramı günlərinin ilk günü olduğunu elan etmişdir. Beləliklə, 2025-ci il mart ayının 29-u şənbə günü mübarək ramazan ayının son günüdür. Bəyanatda deyilir: “Hicri-qəməri təqvimi ilə 1446-cı ilin (m. 2025) şəvval ayının hilalı mart ayının 29-u şənbə günündə Qrinviç saatı ilə gündüz 10:58-də, yəni Beyrut şəhəri qış vaxtı ilə günorta saat 12:58-də (Bakı vaxtı ilə 14:58-də) doğacaqdır (ictima).

Əlavə edilmiş  xəritəyə uyğun olaraq şənbə günü axşam (bazar gününün gecəsi) hilalın (şəvval ayının hilalının) Şimali Amerikanın qərbində yerləşən məntəqələrdə (Kanadada) çılpaq gözlə, Şimali və Mərkəzi Amerikanın əksər hissəsində teleskopdan istifadə etməklə görünməsi mümkün olacaq.

Gecənin bir hissəsində müştərək olduğumuz məntəqələrdə şənbə günü axşam hilalın görünməsi mümkün olduğuna görə görünmənin mümkün olduğu məntəqələrlə gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olan məntəqələrdə (Azərbaycan da o məntəqələrdən hesab olunur.) bazar günü 1446-cı il şəvval ayının birinci günü olacaqdır.

Bu, Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsasa uyğun olaraq belədir. Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsas budur ki, qəti (dəqiq) və adətən yəqinlik ifadə edən astronomik hesablamalara etimad etmək icazəlidir və gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz hər hansı bir ölkədə və ya məntəqədə hilalın görünməsinin mümkünlüyü kifayət edir. Buna əlavə olaraq Seyidə görə adi gözlə görməklə yaxınlaşdırıcı cihaz vasitəsilə görmək arasında heç bir fərq yoxdur, hər iki görmə mötəbərdir.

Uzaq Şərqdə yerləşən və görünmənin mümkün olduğu məntəqələrlə gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olmayan digər məntəqələrdə bayram günü 2025-ci il mart ayının 31-də bazar ertəsi günü olacaq.

Allahdan istəyirik ki, bu bayramı İslam dünyası üçün xeyirli və bərəkətli qərar versin, müsəlmanların sözünü bir yerə toplasın və mövqelərini birləşdirsin, onların cəmiyyətindən fitnə-fəsadı aparsın və ölkələrini sionistlərin, Amerikanın, Böyük Britaniyanın, Atlantika İttifaqının (NATO), digər istismarçı qüvvələrin işğalından və yerli zalımların zülmündən azad etsin!”

 Allahdan istəyirik ki, bu bayram günü bütün azərbaycanlılar arasında xeyirə və haqqa açılış günü olsun! AMİN!

Qırmızı rəng: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Rəngsiz: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Tünd-göy: hilalı yalnız teleskopdan istifadə etməklə görmək mümkündür.

Çəhrayı (gülü, açıq gül rəngli): hilalı teleskopdan istifadə etməklə, hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda adi gözlə görmək mümkündür.

Yaşıl: hilalın adi gözlə görünməsinin mümkün olduğu bölgələr.

İzah: Bəyanata və 2025-cü il şəvval ayı hilalının sxeminə diqqət etməklə məlum olur ki, 2025-ci il mart ayının 29-da axşam Günəş batarkən bizim ölkənin üfüqündə ayparanın (istər çılpaq gözlə olsun, istərsə də teleskopla olsun) görünməsi qeyri-mümkün olacaq. Lakin gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz ölkələrin birində – sxemdə çəhrayı və tünd-göy rəngdə yerləşən ölkələrin birində – ayparanın görünməsinin mümkünlüyü ilə Seyid Fəzlullahın fitvasına əsasən bizim üçün də şəvval ayının əvvəli sübuta yetmiş olur.

Ayətullah Seyid Əli Sistaninin və Seyid Əli Xamənəinin müqəllidləri Fitr bayramını 2025-ci il mart ayının 31-də bazar ertəsi günü qeyd edəcəklər. Çünki hər iki dini rəhbərin fiqhi rəyinə əsasən ayın əvvəlinin sübuta yetməsi üçün hilalın mükəlləfin yaşadığı şəhərin üfüqündə, yaxud həmüfüq şəhərlərdə, yaxud yaxın üfüqlü şəhərlərdə görünməsi şərtdir. Ayın uzaq üfüqlü şəhərlərdə görünməsi hilalın isbatı üçün kifayət etmir. Yuxarıdakı açıqlamaya əsasən 2025-ci il 29 mart günü axşam Günəş batarkən bütün Asiya qitəsində (yəni bizim üfüqümüzdə və bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə) ayparanın həm çılpaq gözlə, həm də müxtəlif yaxınlaşdırıcı vasitələrlə görünməsi qeyri-mümkün olacaq. Hətta hilalın yaxınlaşdırıcı cihazla görünməsi ilə çılpaq gözlə görünməsi arasında heç bir fərqin olmadığına qail olan Seyid Əli Xamənəiyə görə 30 mart gününün Fitr bayramı günü olması qeyri-mümkündür. Çünki qeyd etdiyimiz kimi, bizim üfüqümüzdə, həmçinin bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə hilalın teleskopla belə, görünməsi qeyri-mümkün olacaq. Deməli, hər iki dini rəhbərə görə Fitr bayramı 2025-ci il 31 mart günü olacaqdır.

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi ayın əvvəlinin sübut olunması üçün ayparanın mükəlləfin yaşadığı ölkənin üfüqündə görünməsini şərt bilən bir qurum olmasına, Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının verdiyi məlumatlara əsasən dini təqvim tərtib etdiyini iddia etməsinə və astronomik hesablamalara əsasən də 2025-ci il 29 mart günü axşam hilalın bizim üfüqdə görünməsinin qeyri-mümkün olacağı sübuta yetməsinə baxmayaraq, namaz vaxtları ilə bağlı tərtib etdiyi ramazan ayı cədvəlində 2025-ci il 30 mart gününün Fitr bayramı olduğunu qeyd etmiş və qəbul etdiyi prinsipi çox kobud bir şəkildə pozmuşdur.

Milli Görüş-Sabiqun hərəkatı

СУББОТА, 01 МАРТА 2025 ГОДА – ПЕРВЫЙ ДЕНЬ БЛАГОСЛОВЕННОГО МЕСЯЦА РАМАДАН!

ЗАЯВЛЕНИЕ

ШАРИАТСКАЯ КОЛЛЕГИЯ ПОКОЙНОГО РЕЛИГИОЗНОГО ЛИДЕРА АЯТОЛЛЫ СЕЙИДА ФАДЛАЛЛЫ: «СУББОТА, 01 МАРТА 2025 ГОДА – ПЕРВЫЙ ДЕНЬ БЛАГОСЛОВЕННОГО МЕСЯЦА РАМАДАН!»

Дата: 20 шабана 1446 года

По-христианскому летоисчислению: 18.02.2025

Шариатская коллегия учреждения покойного религиозного лидера С. М. Фадлаллы выступила с заявлением, указав начало месяца Рамадан на 1446 год хиджры (2025 г.). Текст заявления: «Полумесяц Рамадана 1446 года по хиджре (2025 г.) родится (иджтима[1]) в пятницу 28 февраля 2025 года в 00:45 по Гринвичу, в 02:45 по местному времени города Бейрут (в 04:45 по бакинскому времени).

Согласно прилагаемой карте, 28.02.2025 года новый полумесяц (то есть серп месяца Рамадан) можно будет увидеть невооружённым глазом в Центральной Америке и в южной части Северной Америки. Если погода будет совершенно безоблачной опытный наблюдатель сможет увидеть серп Луны невооруженным глазом в Северной Америке и западной части Африки, а в восточной и южной частях Африки, в некоторых зонах Европы и Среднего Востока, а также в некоторых частях Азии (включая Азербайджан) полумесяц можно будет увидеть с помощью телескопа.

Поэтому, во всех зонах, имеющих общие часы ночи с зонами, в которых будет наблюдаться Новолуние, первый день месяца Рамадан наступит в субботу 01.03.2025 года, и это относится как к восточным, так и западным зонам (Ночь с пятницы на субботу – ночь намерения). Это соответствует следующему правовому принципу С. М. Фадлаллы: «Доверять точным астрономическим подсчетам, которые обычно не вызывают сомнений, дозволено. Возможность видения новолуния на небосводе стран или областей, которые имеют с нами, пусть даже частично, общие часы ночи, является достаточным вне зависимости от наблюдения за появлением молодого месяца невооруженным глазом или использованием при этом какого-либо оптического прибора».

Мы просим Аллаха даровать нам успех в послушании Ему и достижении единства, славы и благодати исламской уммы в этом месяце и в ближайшие месяцы! Просим Аллаха, чтобы этот месяц стал месяцем добра, помощи и благословения для исламского мира, месяцем воссоединения воедино всех мусульман и объединения их позиций, устранения зла из нашего общества и спасения от оккупации сионистов, Америки, Великобритании, Атлантического Альянса (НАТО), и других эксплуататорских сил и от гнета угнетателей внутри страны!»

Пусть этот месяц, с позволения Аллаха, откроет азербайджанскому народу двери, ведущие ко всему благому и истине! АМИНЬ!»

Красный цвет: регионы, где полумесяц не виден.

Бесцветный: области, где полумесяц не виден.

Темно-синий: полумесяц можно увидеть только в телескоп.

Розовый (розовый, светло-розовый): серп можно увидеть невооруженным глазом в телескоп при полной безоблачной погоде при условии опытного наблюдателя.

Зеленый: регионы, где полумесяц можно увидеть невооруженным глазом.

Пояснение: Ожидается, что для последователей (мукаллид) Аятоллы Систани месяц Рамадан наступит воскресенье 2 марта, поскольку, согласно их правовому принципу, Новолуние должно быть увидено либо на горизонте города, в котором живет мукялляф, либо в городе, который находится на одном горизонте, либо на горизонте близлежащих городов. Появление Новолуния на дальних горизонтах не является достаточным. Согласно заявлению выше, вечером 28 февраля 2025 года при заходе Солнца в некоторых зонах Европы и Среднего Востока Новолуние можно будет увидеть только с помощью телескопа. И, поскольку согласно фикху Сейида Систани это не является доводом для начала нового месяца, ожидается, что для его последователей месяц Рамадан наступит 2 марта.

Однако, согласно фикху Сейида Али Хаменеи, который не ставит различие между видением Новолуния на горизонте города мукялляфа, либо на ближайшем горизонте, либо в странах, имеющих общий горизонт и возможностью увидеть ее с помощью увеличительных приборов или невооружённым глазом, ожидается, что первый день Рамадана будет соответствовать 1 марта.

Внимание! Согласно этому заявлению, ночи с 18 на 19, с 20 на 21 и с 22 на 23 марта являются ночами Ихья. Ночь с 22 на 23 марта – благословенная ночь Предопределения – аль-Кадр.

Движение «Милли Гёруш-Сабикун»


[1] Иджтима – ситуация, в которой Земля, Луна и Солнце двигаются в одном направлении называется «сообществом» или «соединением». Одним словом, «сообщество» – когда Луна входит в тень между Солнцем и Землей.

01 MART 2025-Cİ İL ŞƏNBƏ GÜNÜ MÜBARƏK RAMAZAN AYININ İLK GÜNÜDÜR!

BƏYANAT

MƏRHUM DİNİ RƏHBƏR AYƏTULLAH SEYİD FƏZLULLAHIN MÜƏSSİSƏSİNDƏKİ ŞƏR’İ HEYƏT: “01 MART 2025-Cİ İL ŞƏNBƏ GÜNÜ MÜBARƏK RAMAZAN AYININ İLK GÜNÜDÜR!”

Tarix: 20 şəban 1446-cı il

miladi: 18.02.2025

Mərhum dini rəhbər S. M. Fəzlullahın müəssisəsindəki şər’i idarə hicri 1446-cı il (m. 2025-ci il) üçün ramazan ayının başlanmasını dəqiqləşdirən bəyanat yayıb. Bəyanatın mətni belədir: “H. q. təqvimi ilə 1446-cı ilin (m. 2025-ci ilin) ramazan ayının hilalı 2025-ci il fevral ayının 28-i cümə günü (cümə günü fəcrdən əvvəl) Qrinviç Qış saatı ilə saat 00:45-də, yəni Beyrut şəhərinin yerli vaxtına görə gecə saat 02:45-də (Bakı vaxtı ilə 04:45-də) cümə günü fəcrdən əvvəl doğacaqdır (ictima[1]).

28.02.2025-ci il şənbə gecəsi (cümə günü axşam) əlavə edilmiş xəritəyə uyğun olaraq yeni hilalın (ramazan ayının hilalının) Mərkəzi Amerikada, Şimali Amerikanın cənub hissəsində və Cənubi Amerikanın şimal hissəsində çılpaq gözlə və asanlıqla, Cənubi Amerika və Qərbi Afrika məntəqələrində hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izlənməsi şərti ilə, Şərqi və Cənubi Afrikada, Avropanın və Orta Şərqin bəzi məntəqələrində və Asiyanın bəzi hissələrində isə (Azərbaycan da bu ölkələr sırasına daxildir.) teleskopdan istifadə etməklə görünməsi mümkün olacaq.

Buna görə də hilalın göründüyü məntəqələrlə gecənin bir hissəsində olsa belə, gecə müştərəkliyi olan bütün ölkələrdə ramazan ayının ilk günü 01.03.2025-ci il şənbə günü olacaq. (Cümə günündən şənbə gününə keçən gecə niyyət gecəsidir.) Ramazan ayının ilk gününün 01.03.2025-ci il şənbə gününə təvafüq etməsində şərq və qərb məntəqələri arasında heç bir fərq yoxdur. Bu, Seyid Mühəmmədhüseyn Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi rəyə uyğun olaraq belədir. Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsas budur ki, qəti (dəqiq) və adətən yəqinlik ifadə edən astronomik hesablamalara etimad etmək icazəlidir və gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz hər hansı bir ölkədə və ya məntəqədə hilalın görünməsinin mümkünlüyü kifayət edir. Buna əlavə olaraq Seyidin fiqhi rəyinə görə adi gözlə görməklə yaxınlaşdırıcı cihaz vasitəsilə görmək arasında heç bir fərq yoxdur, hər iki görmə mötəbərdir.

Allahdan istəyirik ki, bu ayda və qarşıdan gələn aylarda bizə Özünə itaət etməkdə və İslam ümmətinə birlik, izzət və kəramət əldə etməkdə müvəffəqiyyət versin! Bu ayı İslam dünyası üçün xeyir, yardım və bərəkət ayı qərar versin, müsəlmanların sözünü bir yerə toplasın və mövqelərini birləşdirsin, onların cəmiyyətindən fitnə-fəsadı aparsın və ölkələrini sionistlərin, Amerikanın, Böyük Britaniyanın, Atlantika İttifaqının (NATO), digər istismarçı qüvvələrin işğalından və yerli zalımların zülmündən azad etsin!”

 Allahdan istəyirik ki, bu ay bütün azərbaycanlılar arasında xeyir və haqqa açılış ayı olsun! AMİN!

Diqqət: Bu bəyanata əsasən mart ayının 18-dən 19-na, 20-dən 21-nə və 22-dən 23-nə keçən gecələr əhya gecələridir. Mart ayının 22-dən 23-nə keçən gecə isə mübarək Qədr gecəsidir.

Qırmızı rəng: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Rəngsiz: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Tünd-göy: hilalı yalnız teleskopdan istifadə etməklə görmək mümkündür.

Çəhrayı (gülü, açıq gül rəngli): hilalı teleskopdan istifadə etməklə, hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda adi gözlə görmək mümkündür.

Yaşıl: hilalın adi gözlə görünməsinin mümkün olduğu bölgələr.

İzah: Ayətullah Seyid Əli Sistaninin müqəllidləri üçün ramazan ayının 2025-ci il mart ayının 2-də (bazar günündə) başlayacağı gözlənilir. Çünki Ayətullah Sistaninin fiqhi rəyinə əsasən ayın əvvəlinin sübuta yetməsi üçün hilalın mükəlləfin yaşadığı şəhərin üfüqündə, yaxud həmüfüq şəhərlərdə, yaxud yaxın üfüqlü şəhərlərdə çılpaq gözlə görünməsi şərtdir. Seyid Sistaninin fiqhi rəyinə görə, Ayın yaxınlaşdırıcı cihazlarla görünməsi də hilalın isbatı üçün kifayət etmir. Yuxarıdakı açıqlamaya əsasən 2025-ci il fevral ayının 28-də axşam Günəş batarkən ayparanın Avropanın və Orta Şərqin bəzi məntəqələrində və Asiyanın bəzi hissələrində görünməsi yalnız teleskopdan istifadə etməklə mümkün olacaq. Qeyd etdiyimiz kimi, Seyid Sistaninin fiqhi rəyinə görə, bununla ayın əvvəli sübuta yetmir. Buna görə də onun müqəllidləri üçün ramazan ayının 2025-ci il mart ayının 2-də başlayacağı gözlənilir.

Lakin hilalın mükəlləfin yaşadığı şəhərin üfüqündə, yaxud həmüfüq şəhərlərdə, yaxud yaxın üfüqlü şəhərlərdə yaxınlaşdırıcı cihazla görünməsi ilə çılpaq gözlə görünməsi arasında heç bir fərqin olmadığına qail olan Seyid Əli Xamənəinin fiqhi rəyinə görə mart ayının 1-nin ramazan ayının ilk günü olması gözlənilir. Çünki qeyd etdiyimiz kimi, bizim üfüqümüzdə, həmçinin bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə hilalın teleskopla görünməsi mümkün olacaq.

Milli Görüş-Sabiqun hərəkatı


[1] Sıra ilə Yer, Ay və Günəş üçlüyünün eyni istiqamətə doğru gəldiyi vəziyyətə “ictima” və ya “qovuşma” deyilir. Başqa bir ifadə ilə desək, Ayın Günəşlə Yer arasındakı kölgəyə daxil olmasına “ictima” deyilir.

2024-CÜ İL 10 APREL ÇƏRŞƏNBƏ GÜNÜ DÜNYANIN BÜTÜN ÖLKƏLƏRİNDƏ MÜBARƏK FİTR BAYRAMININ İLK GÜNÜDÜR!

BƏYANAT

MƏRHUM DİNİ RƏHBƏR AYƏTULLAH SEYİD FƏZLULLAHIN MÜƏSSİSƏSİNDƏKİ ŞƏR’İ İDARƏ: “2024-CÜ İL 10 APREL ÇƏRŞƏNBƏ GÜNÜ DÜNYANIN BÜTÜN ÖLKƏLƏRİNDƏ MÜBARƏK FİTR BAYRAMININ İLK GÜNÜDÜR!”

Mərhum dini rəhbər Ayətullah Seyid Fəzlullahın müəssisəsindəki şər’i idarə hicri 1445-ci il (m. 2024-cü il) üçün şəvval ayının başlanmasını dəqiqləşdirən bir bəyanat yayıb. Bəyanatın mətni belədir: “Hicri-qəməri təqvimi ilə 1445-ci ilin (m. 2024) şəvval ayının hilalı 2024-cü il aprel ayının 8-i bazar ertəsi günü Qrinviç saatı ilə 06:21-də, yəni Beyrut şəhəri yerli saatla saat 09:21-də (Bakı vaxtı ilə 10:21-də) doğacaqdır (ictima).

Əlavə edilən sxemdən də göründüyü kimi, bazar ertəsi günü axşam (çərşənbə axşamı gününün gecəsi) ayparanın dünyanın heç bir yerində görünməsi mümkün deyil. Odur ki, aprel ayının 9-u çərşənbə axşamı günü mübarək ramazan ayının otuzuncu gününü tamamlayan gün olacaq.

Çərşənbə axşamı günü axşam (çərşənbə gününün gecəsi) ayparanı Şimali Amerikada, Kanadada, Mərkəzi Amerikada, Cənubi Amerikanın bir çox məntəqələrində, Afrikanın şimal və mərkəzi hissələrində, Avropa və Asiyada çılpaq gözlə asanlıqla görmək mümkün olacaq. Cənubi AmerikaAfrikanın cənubunun bir hissəsində, Asiyanın qərb hissəsində, İrak və digər ərəb ölkələrində, Türkiyə və İranda (həmçinin Azərbaycanda) hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda ayparanın çılpaq gözlə görünməsi mümkün olacaq. Həmçinin Asiyanın digər məntəqələrində, Avstraliyanın bəzi məntəqələrində, Afrikanın cənub hissələrindəCənubi Amerikanın cənubunda ayparanın teleskopdan istifadə etməklə görünməsi mümkün olacaq.

Buna görə də ramazan ayının otuz gününün keçməsi ilə yanaşı 2024-cü il aprel ayının 10-u çərşənbə günü şəvval ayının 1-ci günü, yəni Fitr bayramı günüdür.

Bu, Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsasa uyğun olaraq da belədir. Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsas budur ki, qəti (dəqiq) və adətən yəqinlik ifadə edən astronomik hesablamalara etimad etmək icazəlidir və gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz hər hansı bir ölkədə və ya məntəqədə hilalın görünməsinin mümkünlüyü kifayət edir. Buna əlavə olaraq Seyidə görə adi gözlə görməklə yaxınlaşdırıcı cihaz vasitəsilə görmək arasında heç bir fərq yoxdur, hər iki görmə mötəbərdir.

Bu hökm Yer kürəsinin şərq və qərb hissələrinin hər ikisinə şamil edilir.

Allahdan istəyirik ki, bu bayramı İslam dünyası üçün xeyirli və bərəkətli qərar versin, müsəlmanların sözünü bir yerə toplasın və mövqelərini birləşdirsin, onların cəmiyyətindən fitnə-fəsadı aparsın və ölkələrini sionistlərin, Amerikanın, Böyük Britaniyanın, Atlantika İttifaqının (NATO), digər istismarçı qüvvələrin işğalından və yerli zalımların zülmündən azad etsin!”

 Allahdan istəyirik ki, bu bayram günü bütün azərbaycanlılar arasında xeyirə və haqqa açılış günü olsun! AMİN!

Qırmızı rəng: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Rəngsiz: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Tünd-göy: hilalı yalnız teleskopdan istifadə etməklə görmək mümkündür.

Çəhrayı (gülü, açıq gül rəngli): hilalı teleskopdan istifadə etməklə, hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda adi gözlə görmək mümkündür.

Yaşıl: hilalın adi gözlə görünməsinin mümkün olduğu bölgələr.

İzah: Ayətullah Seyid Əli Sistaninin və Seyid Əli Xamənəinin müqəllidlərinin də Fitr bayramını 2024-cü il aprel ayının çərçənbə günündə (10 apreldə) qeyd edəcəkləri gözlənilir. Hər iki dini rəhbərin fiqhi rəyinə əsasən ayın əvvəlinin sübuta yetməsi üçün hilalın mükəlləfin yaşadığı şəhərin üfüqündə, yaxud həmüfüq şəhərlərdə, yaxud yaxın üfüqlü şəhərlərdə görünməsi şərtdir. Yuxarıdakı açıqlamaya əsasən 2024-cü il 9 aprel günü axşam Günəş batarkən bütün Asiya qitəsində (yəni bizim üfüqümüzdə və bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə) ayparanın həm çılpaq gözlə, həm də müxtəlif yaxınlaşdırıcı vasitələrlə görünməsi mümkün olacaq. Deməli, hər iki dini rəhbərin 10 aprel çərşənbə gününün Fitr bayramı günü olduğunu elan etməsi gözlənilir.

Milli Görüş-Sabiqun hərəkatı

11 MART 2024-CÜ İL BAZAR ERTƏSİ GÜNÜ MÜBARƏK RAMAZAN AYININ İLK GÜNÜDÜR!

BƏYANAT

MƏRHUM DİNİ RƏHBƏR AYƏTULLAH SEYİD FƏZLULLAHIN MÜƏSSİSƏSİNDƏKİ ŞƏR’İ HEYƏT: “11 MART 2024-CÜ İL BAZAR ERTƏSİ GÜNÜ MÜBARƏK RAMAZAN AYININ İLK GÜNÜDÜR!”

Tarix: 26 şəban 1445-ci il,

miladi: 07/03/2024

Mərhum dini rəhbər S. M. Fəzlullahın müəssisəsindəki şər’i idarə hicri 1445-ci il (m. 2024-cü il) üçün ramazan ayının başlanmasını dəqiqləşdirən bəyanat yayıb. Bəyanatın mətni belədir: “H. q. təqvimi ilə 1445-ci ilin (m. 2024-cü ilin) ramazan ayının hilalı 2024-cü il mart ayının 10-u bazar günü Qrinviç saatı ilə səhər saat 09:00-da, Beyrut şəhəri yerli saatla səhər saat 11:00-da (Bakı vaxtı ilə günorta saat 13:00-da) doğacaqdır (ictima[1]).

Əlavə edilən xəritəyə əsasən 60 dərəcə şimal enliyi ilə 40 dərəcə cənub enliyi arasında və 30 dərəcə qərb uzunluğu ilə 150 dərəcə qərb uzunluğu arasında yerləşən məntəqələrdə yeni hilalın (yəni ramazan ayı hilalının) görünməsi mümkün olacaq. Hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda ABŞ və Kanadanın qərb hissəsində yerləşən məntəqələrdə ayparanın çılpaq gözlə görünməsi mümkün olacaq. Şimali və Cənubi Amerikanın əksər məntəqələrində isə ayparanın yaxınlaşdırıcı vasitələrlə görünməsi mümkün olacaq. Buna görə də hilalın göründüyü məntəqələrlə gecənin bir hissəsində olsa belə, gecə müştərəkliyi olan bütün ölkələrdə (Azərbaycan da bu ölkələr sırasına daxildir.) ramazan ayının ilk günü 11/03/2024-cü il bazar ertəsi günü olacaq. (Bazar günündən bazar ertəsi gününə keçən gecə niyyət gecəsidir.) Hilalın göründüyü məntəqələrlə gecə müştərəkliyi olmayan məntəqələrdə, məsələn Avstraliya və Yeni Zelandiyada ramazan ayının ilk günü 12/03/2024-cü il çərşənbə axşamı gününə təvafüq edəcəkdir. Bu, Seyid Mühəmmədhüseyn Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsasə uyğun olaraq belədir. Seyid Fəzlullahın söykəndiyi fiqhi əsas budur ki, qəti (dəqiq) və adətən yəqinlik ifadə edən astronomik hesablamalara etimad etmək icazəlidir və gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz hər hansı bir ölkədə və ya məntəqədə hilalın görünməsinin mümkünlüyü kifayət edir. Buna əlavə olaraq Seyidə görə adi gözlə görməklə yaxınlaşdırıcı cihaz vasitəsilə görmək arasında heç bir fərq yoxdur, hər iki görmə mötəbərdir.

Allahdan istəyirik ki, bu ayda və qarşıdan gələn aylarda bizə Özünə itaət etməkdə və İslam ümmətinə birlik, izzət və kəramət əldə etməkdə müvəffəqiyyət versin! Bu ayı İslam dünyası üçün xeyir, yardım və bərəkət ayı qərar versin, müsəlmanların sözünü bir yerə toplasın və mövqelərini birləşdirsin, onların cəmiyyətindən fitnə-fəsadı aparsın və ölkələrini sionistlərin, Amerikanın, Böyük Britaniyanın, Atlantika İttifaqının (NATO), digər istismarçı qüvvələrin işğalından və yerli zalımların zülmündən azad etsin!”

 Allahdan istəyirik ki, bu ay bütün azərbaycanlılar arasında xeyir və haqqa açılış ayı olsun! AMİN!

Qırmızı rəng: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Rəngsiz: hilalın görünməsinin qeyri-mümkün olduğu bölgələr.

Tünd-göy: hilalı yalnız teleskopdan istifadə etməklə görmək mümkündür.

Çəhrayı (gülü, açıq gül rəngli): hilalı teleskopdan istifadə etməklə, hava tam buludsuz olduğu və təcrübəli bir müşahidəçi tərəfindən izləndiyi halda adi gözlə görmək mümkündür.

Yaşıl: hilalın adi gözlə görünməsinin mümkün olduğu bölgələr.

İzah: Bəyanata və 2024-cü il ramazan ayı hilalının sxeminə diqqət etməklə məlum olur ki, 10 mart axşam Günəş batarkən bizim ölkənin üfüqündə ayparanın görünməsi qeyri-mümkündür. Lakin gecənin bir hissəsində olsa belə, müştərək olduğumuz ölkələrin birində – tünd-göy və çəhrayı rəngdə yerləşən ölkələrdə – ayparanın görünməsinin mümkünlüyü ilə Seyid Fəzlullahın fitvasına əsasən bizim üçün də ramazan ayının əvvəli sübuta yetmiş olur.

Ayətullah Seyid Əli Sistaninin və Seyid Əli Xamənəinin müqəllidləri üçün ramazan ayı 2024-cü il mart ayının 12-də (çərşənbə axşamı günündə) başlayacaqdır. Çünki hər iki dini rəhbərin fiqhi rəyinə əsasən ayın əvvəlinin sübuta yetməsi üçün hilalın mükəlləfin yaşadığı şəhərin üfüqündə, yaxud həmüfüq şəhərlərdə, yaxud yaxın üfüqlü şəhərlərdə görünməsi şərtdir. Ayın uzaq üfüqlü şəhərlərdə görünməsi hilalın isbatı üçün kifayət etmir. Yuxarıdakı açıqlamaya əsasən 2024-cü il 10 mart günü axşam Günəş batarkən bütün Asiya qitəsində (yəni bizim üfüqümüzdə və bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə) ayparanın həm çılpaq gözlə, həm də müxtəlif yaxınlaşdırıcı vasitələrlə görünməsi qeyri-mümkün olacaq. Hətta hilalın yaxınlaşdırıcı cihazla görünməsi ilə çılpaq gözlə görünməsi arasında heç bir fərqin olmadığına qail olan Seyid Əli Xamənəiyə görə 11 mart gününün ramazan ayının ilk günü olması qeyri-mümkündür. Çünki qeyd etdiyimiz kimi, bizim üfüqümüzdə, həmçinin bizim üfüqümüzə yaxın olan üfüqlərdə hilalın teleskopla belə, görünməsi qeyri-mümkün olacaq. Deməli, hər iki dini rəhbərin 12 mart çərşənbə axşamı gününün ramazan ayının ilk günü olduğunu elan etməsi gözlənilir.

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi ayın əvvəlinin sübut olunması üçün ayparanın mükəlləfin yaşadığı ölkənin üfüqündə görünməsini şərt bilən bir qurum olmasına, Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının verdiyi məlumatlara əsasən dini təqvim tərtib etdiyini iddia etməsinə və astronomik hesablamalara əsasən də 2024-cü il 10 mart günü axşam hilalın bizim üfüqdə görünməsinin qeyri-mümkün olacağı sübuta yetməsinə baxmayaraq, tərtib etdiyi cədvəldə ramazan ayının ilk gününün 2024-cü il 11 mart gününə təvafüq etdiyini təsbit etmiş və qəbul etdiyi prinsipi çox kobud bir şəkildə pozmuşdur.

Bu bəyanata əsasən mart ayının 28-dən 29-na, 30-dan 31-nə və aprel ayının 1-dən 2-nə keçən gecələr əhya gecələridir. Aprel ayının 1-dən 2-nə keçən gecə isə mübarək Qədr gecəsidir.

Milli Görüş-Sabiqun hərəkatı


[1] Sıra ilə Yer, Ay və Günəş üçlüyünün eyni istiqamətə doğru gəldiyi vəziyyətə “ictima” və ya “qovuşma” deyilir. Başqa bir ifadə ilə desək, Ayın Günəşlə Yer arasındakı kölgəyə daxil olmasına “ictima” deyilir.